JTC 1 – Þungamiðjan í alþjóðlegri stöðlun upplýsingatækni kemur saman í Chengdu

Í hjarta Chengdu, borg risapöndunnar, komu sérfræðingar hvaðanæva að saman dagana 9.–16. nóvember til að halda ársfund JTC 1, sameiginlegrar tækninefndar ISO og IEC á sviði upplýsingatækni. Þar var tekinn púlsinn á þeirri víðfeðmu stöðlunarvinnu sem mótar rafrænan heim samtímans. JTC 1 er fagstaðlaráð upplýsingatækninnar fyrir bæði ISO og IEC, og í salnum endurspeglaðist sú yfirgripsmikla ábyrgð sem hvílir á þessari fjölmennu alþjóðu­samvinnu. Ísland situr sem „observing member“ í ráðinu, og hefur ritari FUT um langt skeið sinnt því hlutverki af alúð og atorku.

Fundurinn er alltaf eins konar sýnishorn inn í framtíðina – gluggi inn í það sem næstu ár munu færa okkur í sviðum eins og gervigreind, Metaverse og CitiVerse, samskiptum milli heila og tölvu, IoT, upplýsingaöryggi, skýja- og dreifðum kerfum, lífkennagreiningu, strikamerkjum, QR-kóðum, orkunýtingu og sjálfbærni í UT-innviðum, auk prentunar í tveimur, þremur og jafnvel fjórum víddum. Allt þetta verk er borið uppi af þúsundum sérfræðinga sem starfa í undirnefndum, vinnuhópum, ráðgjafarhópum, aðgerðahópum og strategíuhópum, ýmist í sjálfboðavinnu eða á vegum atvinnurekenda.

Fimm daga fundurinn í Chengdu var silkimjúk samsetning stjórnsýslu, efnisdýptar og framsýni. Þar var farið yfir hvað gengur vel, hvar þarf að stíga varlegar til jarðar og hvaða tækniþróun er að blómstra á jaðrinum. Engin ný undirnefnd var stofnuð að þessu sinni, en starfandi SC-nefndir munu áfram stofna vinnuhópa eftir þörfum til að skrifa staðla og greina málefni.

Í umræðum kom meðal annars upp hvort tilefni væri til að þróa sérstakan stjórnunarkerfisstaðal um traustverðugleika. Því var þó vísað til frekari könnunar, einkum hvort núverandi staðlar á borð við ÍST EN ISO 9001 og ÍST EN ISO/IEC 27001 gætu fullnægt slíkum þörfum. Hugmyndin um vottaðan traustverðugleika þjónusta er engu að síður fýsileg og vaxandi að umfangi.

Einnig var rætt, ekki án undrunar, hvers vegna Evrópusambandið væru einu stjórnvöldin sem flyttu stöðuskýrslu og kynningu styrkjakerfa fyrir staðlavinnu – meðan fulltrúar frá Kína og Bandaríkjunum létu sig hvergi sjá.

Áfangar og ákvarðanir fundarins

Meðal áhugaverðustu ákvarðana voru:

• Ráðgjafahópi JETI var falið að halda vinnustofu um framtíðarsýn í nýjustu tækniþróun, þar sem leiðandi sérfræðingar munu kortleggja horfur á helstu vaxtarsvæðum.
• JETI fékk heimild til að gefa út þrjár Technology Trend Reports, um Intelligent Uncrewed Systems, Neuromorphic Computing Systems og CitiVerse (rétt er að undirstrika að þar er vísað til „citizen“, ekki „city“).
• Ráðgjafahópi 22 var veitt heimild til að halda áfram mótun samráðsramma við World Economic Forum, þar sem áhugi á samstarfi hefur vaxið hratt.
• Aðgerðahóp 10 mun skila ítarlegri endurgjöf um OSD – Online Standard Development, sem snýst um að XML-væða gerð staðla. Ekki allir staðlar falla auðveldlega í slík form, og stundum henta gagnagrunnar eða opinn hugbúnaður betur.
• Laura Lindsey frá Bandaríkjunum var samþykkt sem nýr Chair-elect, og mun hún taka við forsetaembætti JTC 1 að ári.
• Tekin var ákvörðun um vinnustofu um framtíðarstaðla fyrir Intelligent Uncrewed Systems, svið sem snertir allt frá sjálfkeyrandi skipum og flugvélum til landbúnaðarvéla, veitingareksturs og sjálfkeyrandi bíla.
• Samþykkt var erindisbréf fyrir átakshóp um Neuromorphic Computing Systems, með það að markmiði að skila niðurstöðum á næsta plenary.
• Metaverse-samræmingarhópnum var framlengdur starfstími, enda þarf að stíga fleiri skref í stefnumótun á því sviði.
• Ákveðið var að endurskoða nokkra staðla um Smart City, svo þeir endurspegli nýjustu þróun.
• Útgáfa IT Vocabulary verður klofin niður í nokkra hluta, enda umfangið orðið slíkt að unnið er að því að koma einhverju út – fremur en að bíða eftir fullkomnu heildarverki sem aldrei lýkur.

Hvað fær Ísland út úr þátttöku?

Það er eðlilegt að spyrja: Hvaða ávinningur hlýst af því að ritari FUT sæki annan hvern fund JTC 1? Svarið er margþætt. Þátttakan tryggir að þekking á nýjum stöðlasviðum berist til Íslands áður en hún ryður sér til rúms á alþjóðavettvangi. Hún er öflugur vettvangur endurmenntunar, þar sem ritari lærir bæði stjórnsýsluna, pólitíkina og handverkið sem fylgir því að reka fagstaðlaráð, leiða vinnustofur og skilja flókna stöðlunarhagsmuni. Þessi fjárfesting skilar sér beint inn í íslenskt staðlastarf, sem verður þróaðra, markvissara og betur tengt alþjóðlegri þróun. Í fámennum heimi íslenskrar UT-staðla­vinnu skiptir máli að einhver haldi opnum dyrum út í heiminn.

Undirnefndir og vinnuhópar JTC 1 skila einnig öllum helstu gögnum fundarins: viðskiptaáætlunum, arftakaáætlunum og glærukynningum þar sem fram koma áskoranir, áfangar og þróunaráherslur. Séu gögn ófullnægjandi fá þau áminningar frá stjórn JTC 1. Þetta er ótrúlega skilvirkt módel sem dregur strax fram kjarna starfseminnar.

Og ekki síður: Þar kynnist ritari FUT sífellt nýjum fyrirmyndum – fólki sem sýnir með verki hvernig góður ritari fagstaðlaráðs starfar og þjónustar alþjóðlegt samfélag með heilindum og nákvæmni.

Ef þú hefur áhuga á frekari upplýsingum eða vilt kanna hvort þú gætir tekið þátt í einni af fjölmörgum nefndum JTC 1, þá er ritari FUT, Guðmundur Valson, reiðubúinn að leiða þig áfram. Hver sá sem býr yfir þekkingu og áhuga er velkominn til liðs – engin takmörk eru til staðar, og öll ný sýn styrkir þetta mikilvæga samstarf.